भानुभक्तको जन्म घर अझै बन्न सकेन, भानु साहित्य उद्यानको लागि २० करोड विनियोजन

तनहुँ-  राष्ट्रिय विभूति आदिकवि भानुभक्त आचार्यको २१२ औ जन्म जयन्ती देशभर धूमधामका साथ मनाइएको छ । आदिकविको जन्म जयन्ती मनाइरहँदा उहाँले बाल्यकाल बिताएको घर (भानु गृह) भने खण्डहर बनेको छ ।

२०६० सालमा आगलागीबाट जलेर नष्ट भएको आदिकविको घर हाल सम्म समेत निर्माण हुन नसक्दा देशबासीसहित साहित्य प्रेमीहरू समेत चिन्तित हुने गरेका छन् । साहित्यिक सम्पदाको रूपमा रहेको आदिकवि भानुभक्त आचार्यको जन्म घर पुनः निर्माणमा ढिलाइ हुँदा खण्डहर बनेको हो । भानु जन्मस्थलको संरक्षण र विकास गर्ने उद्देश्यले २०५२ सालमा आदिकवि भानुभक्त जन्मस्थल विकास समिति गठन गरिए पनि पर्याप्त बजेट नहुँदा काममा ढिलाइ भएको जनाएको छ ।

पश्चिमाञ्चल विकास मञ्चले भानुभक्तको घर (भानु गृह) निर्माण गर्ने जिम्मा लिए पनि  सुरक्षा लगायत विभिन्न कारण देखाउँदै घर निर्माणको काम नै सुरु गरेको छैन । अब पनि मञ्चले  भानु गृह निर्माण नगरे जन्मस्थलले नै निर्माण गर्ने तयारी रहेको आदिकवि भानुभक्त जन्मस्थल  विकास समितिका अध्यक्ष राम कुमार श्रेष्ठले बताउनुभयो । “पश्चिमाञ्चल विकास मञ्चले हामी निर्माण गर्छौँ भनेर हामीले कुरेको हो अब मञ्चले नबनाएको खण्डमा समितिले नै बनाउँछ,” उहाँले भन्नुभयो ।

भानु शिखर कटेरी गुरुयोजना निर्माण गरेको पनि एक दशक भन्दा बढी भइसक्यो । दुई करोड ६० लाखमा रामायण भवन निर्माण सम्पन्न भएको  छ । तर, अतिथि गृह, पालेर, पोखरी, पुस्तकालय लगायतका संरचना बनाउन कुनै सुरसार नै देखिन्न । भानु शिखर गुरुयोजना सम्पन्न हुन करिब २० करोड रुपैयाँ लाग्ने बताइए पनि रामायण भवन बाहेकका अन्य संरचना निर्माण हुन सकेको छैन ।

भानुभक्तको महत्त्वबारे सरोकारवालाले  चासो नदिँदा चुँदीरम्घा पछाडि परेको स्थानीय वसुन्धरा ढकालको भनाई छ । “देश विदेशमा आदिकविको ठुलो सम्मान छ तर स्थानीयले महत्त्व नबुझ्दा बत्तीमुनिको अँध्यारो भएको छ,” ढकालले भन्नुभयो ।

भानुको जन्मस्थललाई हालसम्म पनि साहित्यिक पर्यटकीय स्थलको रूपमा विकास गर्न नसक्नु चिन्ताको विषय भएको आदिकविका पनाति हरिनाथ आचार्यले बताउनुभयो ।

“भारतको सिक्किममा आदिकविको कति ठुलो भव्य संरचना निर्माण गरिएको रहेछ हाम्रो गाउँ कहिले त्यस्तो होला,” उहाँले भन्नुभयो । ढिलै भए पनि आगामी आर्थिक वर्ष भानु साहित्य उद्यानको लागि ठुलो बजेट विनियोजन भएको रहेछ अब संरचनाहरू बन्छ कि भन्ने आशा रहेको आचार्यको भनाई छ ।

भानु साहित्य उद्यान निर्माण गर्न २० करोड विनियोजन
भानु जन्मस्थललाई साहित्यिक पर्यटकीय स्थलको रूपमा विकास गर्न सहरी विकास मन्त्रालय मार्फत आर्थिक वर्ष २०८२÷०८३ मा २३ करोड बजेट विनियोजन भएको आदिकवि भानुभक्त जन्मस्थल  विकास समितिका अध्यक्ष राम कुमार श्रेष्ठले बताउनुभयो ।

भानु साहित्य उद्यानको लागि २० करोड र सोही स्थानमा लिफ्टिङ्ग खानेपानी आयोजनाको लागि ३ करोड गरी २३ करोड बजेट विनियोजन भएको अध्यक्ष श्रेष्ठको भनाइ छ ।

भानु साहित्य उद्यानको डिपिआर तयार भएको र गुरुयोजना समेत अन्तिम चरणमा पुगेको छ ।

गुरुयोजना अनुसार दुई अर्बको लागतमा १० वर्षभित्र भानु साहित्यिक उद्यान अन्तर्गत भानुभक्तको १०८ फिट अग्लो मूर्ति, सातै प्रदेशको पहिचान झल्कने सप्त धाम लगायतको विभिन्न पूर्वाधार निर्माणको तयारी रहेको श्रेष्ठले बताउनुभयो ।

जन्मस्थललाई सङ्घ सरकार मातहत राख्न अनुरोध
राष्ट्रिय विभूति आदिकवि भानुभक्त आचार्यको जन्मस्थललाई स्थानीय सरकार मातहत राख्दा राष्ट्रिय विभूतिकै अपमान हुने स्थानीयको भनाइ छ ।

तत्कालै स्थानीय सरकार मातहतमा रहेको जन्मस्थललाई सङ्घ सरकार अन्तर्गत राखेर राज्यले दायित्व लिनुपर्ने भानु नगरपालिकाका नगरप्रमुख आनन्दराज त्रिपाठीको भनाइ छ । “राष्ट्रिय विभूति पालिकाको मात्रै हुँदैन देशकै गहना हो त्यसैले सङ्घ सरकारले विशेष प्राथमिकता दिनुपर्ने देखिन्छ,” उहाँले भन्नुभयो ।

चुँदी रम्घालाई नेपाली भाषीको प्रमुख साहित्यिक तीर्थस्थलको रूपमा विकास गर्न सकिने निकै ठुलो सम्भावना रहेको त्रिपाठीले बताउनुभयो ।

भानु जयन्तीमा राष्ट्रिय बिदा दिन माग
भाषिक एकतामा जोड दिने भानुभक्तको जन्म जयन्तीमा सरकारले  राष्ट्रिय बिदा दिनुपर्ने जिल्लावासीको भनाइ छ । व्यास नगरपालिका २ का स्थानीय  शिवहरी धितालले आदिकविको  जन्म जयन्तीमा देशभरै राष्ट्रिय बिदा दिनुपर्ने बताए ।

राष्ट्रिय विभूति आदिकवि भानुभक्त आचार्य देशभरकै साझा व्यक्तित्व भएकाले देशभर नै भानु जयन्तीमा बिदा दिनुपर्ने भानु नगरपालिकाका प्रमुख आनन्दराज त्रिपाठीले बताउनुभयो ।।