पेट्रोलियम पदार्थ उत्खननको काम अलपत्र

दैलेख- नेपालकै गौरवको आयोजना मानिएको दैलेखको पेट्रोलियम पदार्थ अन्वेषणको दोस्रो चरणको काम कोरोना महामारीका कारण  भन्दै रोकिएको छ ।

२०७६ असोजदेखि सुरु गरिएको पेट्रोलियम पदार्थ अन्वेषणको कामको पहिलो चरण सम्झौता अनुसार दशैँ अघि सकिएको थियो ।

दशैँ र तिहार लगत्तै दोस्रो चरणको उत्खननको कार्य सुरु गर्ने तयारी भएको थियो तर कोरोना संक्रमणको दर बढ्दै गएपछि चीनियाँ बिशेषज्ञ टोलि नेपाल आउन नसकेका कारण रोकिएको हो ।

परियोजनाको समय नै एक बर्ष थप्नुपर्ने अवस्था आएको खानी तथा भूगर्भ विभागका भूगर्भविद् डा.गणेशनाथ त्रिपाठीले जानकारी दिनुभएको छ ।

नेपाल सरकार खानी तथा भूगर्भ विभागका महानिर्देशक सोमनाथ सापकोटा र चीन सरकारको जिओलोजिकल सर्वे कम्पनीबीच २ अर्ब ४० करोड आर्थिक तथा प्राविधिक सहयोगमा दैलेखमा पेट्रोलियम खानी अन्वेषण उत्खनन गर्ने सम्झौता अनुसार चीनको टोलि दैलेख आएर पहिलो चरणको काम सम्पन्न गरेको थियो ।

चीनको बिशेषज्ञ टोलिले दैलेखमा पहिलो चरणमा साइस्मिक सर्भे, जियोलोजिकल सर्भे, म्याग्नेटोटेल्युरिक सर्भे, जिओ केमिकल स्याम्पलिङ सर्भे सम्पन्न गरिसकेको र सबै सर्वेको रिपोर्टको अध्ययन कार्य सम्पन्न गरिसकेको छ ।

पहिलो चरणको सर्वेलाई बिश्लेषण गर्ने हो भने पनि दैलेखकै भू भागमा पेट्रोलियम पदार्थ रहेको अनुमान गर्न सकिने आधारहरु देखिएको विज्ञहरुको भनाइ छ ।

थप अनुसन्धान पछि सबै कुरा स्पष्ट हुने भनिएपनि अहिले अन्वेषणको काम रोकिएकाले अब उत्खननको अवस्था अन्यौलमा परेको छ ।

टोलिले पहिलो चरणमा करिव ३ हजार बढी स्थानहरुमा ड्रिलिङ्ग गरेर जमिनभित्र तरंग पठाएर त्यसको रकेर्ड मापन गरिसकिएको छ ।

यी रेकर्डहरुका आधारमा सम्भावित स्थानमा अव ठूलो मेशिनमार्फत ड्रिलिङ्गका कामहरु गर्ने तयारी थियो कोरोना महामारीले केही समस्या निम्त्याएको खानी तथा भूगर्भ विभागका अन्वेषण अधिकृत डा. त्रिपाठी स्वीकार्नुहुन्छ ।

दैलेखमा सयौँ बर्षदेखि ज्वाला बल्दै आएका शिरिस्थान, नाभिस्थान, पादुका, तल्लो डुंगेश्वर लगायत क्षेत्रहरूलाई आधार मानी चीनको पेट्रोलियम पदार्थ अन्वेषण तथा उत्खनन टोलीले काम सुरु गरेको थियो । दोस्रो चरणको अन्वेषणपछि मात्र परिमाणको कुरा पत्ता लगाउने सकिने बिज्ञहरुले बताएका छन् ।।