मनाङमा स्थानीय निर्वाचन : महिला उम्मेदवार पाउनै मुस्किल

मनाङ- बैशाख ३० गते स्थानीय तहको निर्वाचन हुँदैछ । स्थानीय तह निर्वाचनको लागि मनोनयन पनि दर्ता भइसकेको छ ।

संविधानले दिएको अधिकार र अवसर सत्तारुढ गठबन्धनका कारण महिलाहरु खोसिएको भन्दै केही स्थानमा महिलाहरु रुष्ट भइरहेको अवस्था छ । कहीँ भने महिला उम्मेदवार पाउनै मुस्किल छ । हो मनाङमा संविधानद्वारा प्रदत्त अधिकार र अवसर पूर्ति हुन सकेको छैन ।

मनाङमा महिलाका लागि नै तोकिएको सङ्ख्या पूर्ति समेत हुन सकेको छैन । मनाङमा सबैभन्दा बढी मतदाता नै महिलाको छ । तर, उम्मेदवार बन्न भने चाहने देखिएका छैनन् । मनोनयन दर्ताको समय सकिएको छ तर पनि महिलाकै लागि तोकिएको गाउँपालिका, वडाहरुमा आवश्यक सङ्ख्या पुर्‍याउनै मुस्किल भएको छ ।

हालसम्म पनि सडक सञ्जालसँग नजोडिएको नार्पाभूमि गाउँपालिकाका पाँच वटा वडामा निर्वाचनका लागि दलित महिला सदस्यको उम्मेदवारी नै परेको छैन । दलित महिला सदस्यका लागि वडाहरुमा उम्मेदवारी मनोनयन नपरेको निर्वाचन अधिकृतको कार्यालयले जनाएको छ ।

नार्पाभूमि गाउँपालिकाका पाँच वडामा दलित सहित गरी महिला सदस्य १० जनाको सिट सुनिश्चित छ । तर, गाउँपालिकामा चार जनाको मात्रै उम्मेदवारी परेको निर्वाचन कार्यालयका प्रमुख निर्वाचन अधिकारी पुष्पराज आचार्यले जानकारी दिनुभयो ।

उहाँका अनुसार दलित महिलाको उम्मेदवारी नै दर्ता भएको छैन भने महिला सदस्यमा चार जनाको उम्मेदवारी परेको छ । स्थानीय तह निर्वाचनमा मनाङका ५६ महिला सदस्यको सिट सुनिश्चित छ । नार्पाभूमिमा १० जना आवश्यक भएकोमा आवश्यकता पूर्ति भएको छैन भने अन्य पालिकामा पनि महिला उम्मेदवार पाउनै मुस्किल हुँदा कुनै पनि राजनीतिक दलले उम्मेदवार तयार गर्न सकेका छैनन् ।

मनाङ ङिस्याङ गाउँपालिकाका विभिन्न वडामा १८ महिला सदस्यको सिट सुनिश्चित छ । यहाँ दलित महिला सदस्य सहित गरी कुल १६ महिला सदस्यको उम्मेदवारी दर्ता भएको निर्वाचन अधिृकतको कार्यालयले जनाएको छ । कार्यालयका अनुसार महिला सदस्यमा नौ र दलित महिला सदस्यमा सात जनाको उम्मेदवारी दर्ता भएको छ । मनाङ ङिस्याङ गाउँपालिकामा पनि सुनिश्चित सिट पूर्ण भएको छैन ।
त्यस्तै सदरमुकाम चामे गाउँपालिकामा पनि सुनिश्चित सिटमा महिलाहरुको उम्मेदवारी परेको छैन । चामेका विभिन्न वडामा गरी १८ महिलाहरुको सिट सुनिश्चित छ । तर, महिला महिला सदस्यमा सात र दलित महिला सदस्यमा सात जनाको मात्रै उम्मेदवारी दर्ता भएको निर्वाचन अधिकृतको कार्यालयले जनाएको छ ।
त्यसैगरी नासों गाउँपालिकामा भने केही महिला सदस्यहरु बीच प्रतिस्पर्धा हुने देखिएको छ । यहाँ सत्तारुढ गठबन्धन र एमालेबाट उम्मेदवारी दर्ता भएको छ । नासोंको विभिन्न वडामा महिलाका लागि १८ सिट रहेकामा १४ महिला सदस्य र आठ दलित महिला सदस्यको उम्मेदवारी दर्ता भएको निर्वाचन अधिकृतको कार्यालयले जनाएको छ ।

मनाङमा नेपाली कांग्रेस, नेकपा एमाले, नेकपा माओवादी केन्द्र र एकिकृत समाजवादी पार्टी लगायतका दल दर्ता भएका छन् । मनाङका केही स्थानको चुनावमा कांग्रेस र एमाले बीच नै गठबन्धन भएको जस्तो देखिएको छ । भागबण्डा लगाएर कांग्रेसले वडा अध्यक्षको उम्मेदवारी दिएको स्थानमा एमालेतर्फबाट उम्मेदवारी परेको छैन भने एमालेले उम्मेदवारी दर्ता गराएको स्थानमा कांग्रेसले उम्मेदवार तयार गरेको छैन ।

चामे गाउँपालिका–३ मा एकिकृत समाजवादी पार्टीकी महिला सदस्यमा सर्वसम्मत हुनुभएको छ । निर्वाचन अधिकृतको कार्यालयले उहाँ सर्वसम्मत भएको सार्वजनिक गर्न बाँकी रहेको छ । मनाङमा महिला नेतृत्व बृद्धिका लागि न ठूला राजनीतिक दलले ध्यान दिन सके न त साना दलले नै । सबै राजनीतिक दलले महिला सहभागितालाई प्राथमिकता दिनुपर्ने घोषणापत्र र दस्तावेजमा राखेपनि मनाङको हकमा पुरा भएको देखिएको छैन ।

महिलाको नेतृत्व कम रहेको मनाङमा पहिलो पटक एक गाउँपालिकाको अध्यक्षमा भने महिला चुनावी प्रतिस्पर्धामा उत्रिनु भएको छ । मनाङ ङिस्याङ गाउँपालिकाको अध्यक्षका लागि नेपाली कांग्रेसबाट ओङमा घले गुरुङले उम्मेदवारी दर्ता गराउनुभएको छ । लामो समयदेखि सामाजिक सेवा र पार्टीमा आवद्ध हुँदै आउनुभएकी गुरुङ गत चुनावमा पनि प्रतिस्पर्धामा उत्रिनु भएको थियो ।।